PODGLĄD ATOMU
     
 

Zjazd gnieźnieński


Kalendarium
992 – objęcie władzy przez syna Mieszka I i Dobrawy – Bolesława Chrobrego
1000 – zjazd gnieźnieński, powstanie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego

Źródło 1. Miniatura z Ewangeliarza Ottona III

[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Meister_der_Reichenauer_Schule_004.jpg&filetimestamp=20050520050056]
Źródło 2. Thietmar, Kronika [fragment]
Kiedy [Otton III] przez kraj Milczan dotarł do siedzib Dziadoszan wyjechał na jego spotkanie Bolesław […]. Trudno uwierzyć i opowiedzieć z jaką wspaniałością przyjmował wówczas Bolesław cesarza […]. Gdy Otton ujrzał z daleka upragniony gród zbliżył się doń boso ze słowami modlitwy na ustach. Tamtejszy biskup Unger przyjął go z wielkim szacunkiem […], cesarz zalał się łzami prosił świętego męczennika o wstawiennictwo, by mógł dostąpić łaski chrystusowej. Następnie utworzył zaraz arcybiskupstwo, jak przypuszczam zgodnie z prawem […]. Arcybiskupstwo to powierzył bratu wspomnianego męczennika Radzimowi i podporządkował mu z wyjątkiem biskupa poznańskiego Ungera następujących biskupów: kołobrzeskiego Reiberna, Krakowskiego Pompona i wrocławskiego Jana […]. Po załatwieniu tych wszystkich spraw cesarz otrzymał od księcia Bolesława wspaniałe dary i wśród nich, co największą sprawiło mu przyjemność, trzystu opancerzonych żołnierzy.

Thietmar (ok. 975–1018) – kronikarz, biskup Merserburga

Źródło 3. Gall Anonim, Kronika polska
[…] cesarz Otto Rudy przybył do grobu św. Wojciecha dla modlitwy i pojednania, a zarazem w celu poznania sławnego Bolesława […]. Bolesław przyjął go […] zaszczytnie i okazale […] najpierw hufce przeróżne rycerstwa, następnie dostojników rozstawił jak chóry na obszernej równinie, a poszczególne, z osobna stojące hufce wyróżniała odmienna barwa strojów. […] Złoto […] za czasów [Bolesława] było tak pospolite u wszystkich jak [dziś] srebro, srebro zaś było tanie jak słoma. Zwarzywszy jego chwałę, potęgę i bogactwo, […] zawołał w podziwie: „Na koronę mego cesarstwa! To, co widzę, większe jest niż wieść głosiła!” I […] dodał: „Nie godzi się takiego i tak wielkiego męża […] księciem nazywać […] lecz [wypada] chlubnie wynieść go na tron królewski i uwieńczyć koroną.” A zdjąwszy z głowy swój diadem cesarski, włożył go na głowę Bolesława.[…] i dał mu w darze gwóźdź z Krzyża Pańskiego wraz z włócznią św. Maurycego, w zamian za co Bolesław ofiarował mu ramię św. Wojciecha. I tak owego dnia złączyli się miłością, że cesarz mianował go bratem i współpracownikiem cesarstwa […]. Ponadto zaś przekazał na rzecz jego oraz jego następców wszelką władzę, jaka w zakresie [udzielania] godności kościelnych przysługiwała cesarstwu w królestwie polskim […].
Gall Anonim (zm. ok. 1116 r.) – kronikarz, żył na dworze Bolesława Krzywoustego
Źródło 4. Mapa. Polska w czasach Bolesława Chrobrego, CARTE


Ćwiczenia

Na podstawie źródła 1.

1. Co symbolizują ukazane na miniaturze cztery kobiety?
2. Dla kogo niosą dary?
3. Co może oznaczać, że wszystkie kobiety są równego wzrostu?
4. Wymień atrybuty władzy cesarskiej (widoczne na miniaturze), wyjaśnij ich symbolikę.
5. Kto towarzyszy cesarzowi i stoi po obydwu stronach tronu?
6. Wyjaśnij miejsce Polski w planach politycznych cesarza Ottona III.
7. Wymień czynniki, które w średniowieczu integrowały Europę?


Na podstawie źródeł 2 i 3.

1. Kiedy powstały obie kroniki, która z nich jest starsza?
2. Który kronikarz, Thietmar, czy Gall Anonim żył w czasach Bolesława Chrobrego?
3. Skąd pochodzili kronikarze i na czyje zamówienie powstały obie kroniki? Czy miało to wpływ na treść przekazu dotyczącego zjazdu gnieźnieńskiego?
4. Których informacji zawartych w kronice Galla Anonima, dotyczących przebiegu zjazdu, nie zawiera kronika Thietmara? Dlaczego? Odpowiedź uzasadnij.
5. Sprawdź, kiedy zmarł Otton III i czy spełnił obietnicę dotyczącą koronacji Bolesława Chrobrego?
6. Jakie znaczenie dla polskiej organizacji kościelnej miało utworzenie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego?
7. Pokaż na mapie siedziby trzech biskupstw, które powstały w 1000 r. oraz biskupstwa, które istniały już przed 1000 r.
8. Oceń konsekwencje zjazdu gnieźnieńskiego dla Polski.


Na podstawie źródła 4.

Pokaż na mapie siedziby biskupstw i arcybiskupstw powstałych w 1000 r.

Praca domowa

1. Ustal, jakie wydarzenie w XX wieku zostało nazwane Drugim zjazdem gnieźnieńskim i wyjaśnij, dlaczego porównano je do wydarzenia z 1000 r.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Zjazdy_gnie%C5%BAnie%C5%84skie

2. Czy cesarz Otton III dążył do zjednoczenia Europy? Odpowiedź uzasadnij.
3. Oceń program polityczny cesarza Ottona III.




Tytuł: Zjazd gnieźnieński
Opis skrócony: Poznamy przyczyny przybycia do Polski cesarza Ottona III oraz wyjaśnimy, co wydarzyło się podczas spotkania cesarza z Bolesławem Chrobrym. Poznamy wspomniane wydarzenia na podstawie dwóch przekazów kronikarskich, porównamy relacje i zastanowimy się nad przyczynami różnic. Porozmawiamy o organizacji kościelnej w państwie Bolesława Chrobrego oraz wyjaśnimy znaczenie powstania arcybiskupstwa w Gnieźnie.
Autor(rzy): Wanda Królikowska
Hasła treści Bolesław Chrobry, arcybiskupstwo gnieźnieńskie, zjazd gnieźnieński, cesarz Otton III, włócznia św. Maurycego
Uwagi metodyczne Nauczyciel może, w ramach historii alternatywnej, zainicjować rozważania – Jak potoczyłyby się losy Europy i Polski, gdyby zostały zrealizowane plany polityczne Ottona III? Uczniowie powinni zwrócić uwagę na znaczenie suwerenności polskiej organizacji kościelnej. W przypadku map możliwe jest skorzystanie z zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach. Tu: Polska za panowania pierwszych Piastów, w: Ilustrowany atlas historii Polski, Demart, Warszawa 2006, s. 30. lub – Państwo polskie za pierwszych Piastów, w: Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 4.Nauczyciel może, w ramach historii alternatywnej, zainicjować rozważania – Jak potoczyłyby się losy Europy i Polski, gdyby zostały zrealizowane plany polityczne Ottona III? Uczniowie powinni zwrócić uwagę na znaczenie suwerenności polskiej organizacji kościelnej. W przypadku map możliwe jest skorzystanie z zamieszczonych w powszechnie dostępnych atlasach. Tu: Polska za panowania pierwszych Piastów, w: Ilustrowany atlas historii Polski, Demart, Warszawa 2006, s. 30. lub – Państwo polskie za pierwszych Piastów, w: Atlas historyczny Polski, PPWK, Warszawa-Wrocław 1987, s. 4.
Szacowany MINIMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 30
Szacowany MAKSYMALNY czas na realizację treści atomu (w minutach) 45

 
Materiały udostępniane za pomocą Serwisu można wykorzystywać zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska,
z wyjątkiem materiałów, które zostały wyraźnie oznaczone jako nieobjęte postanowieniami tej licencji.
Strona współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z projektu: „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą”.
Deklaracja dostępnosci